Nauka jazdy motocyklem od A do Z: października 2018

piątek, 19 października 2018

Stan techniczny - elementy techniczne

Jak prawidłowo omówić elementy stanu technicznego opisane w poście 'Stan techniczny - ogólnie' od punktu a do e + stan łańcucha ?
Przede wszystkim czytając poniższe informacje weź pod uwagę, że podczas trwania egzaminu wiele niestety zależy od samego egzaminatora. Z relacji kursantów egzaminatorzy np pomijali sprawdzanie łańcucha, albo chcieli aby tylko pokazać co gdzie się znajduje już bez opisu. Byli jednak też tacy, którzy zadawali dodatkowe pytania takie jak wpisałem przy oleju poniżej. Dlatego nie ucz się słowo w słowo na pamięć tylko zrozum idee.

Przy omawianiu tych elementów proponuje zachować taki schemat:
1. Jakie warunki trzeba spełnić ?
2. Gdzie się co znajduje ?
3. Jak sprawdzić ? - pamiętaj, że nie musimy sprawdzać, wystarczy omówienie krok po kroku jak powinno się sprawdzać

a) poziom oleju w silniku
1. Jakie warunki trzeba spełnić ?
tylko omawiamy
- motocykl stawiamy na równej nawierzchni (nie na stoku góry)
- motocykl powinniśmy postawić w pionie (ale nie na jednym kole :) ); tak aby nie był pochylony jak w przypadku stania na bocznej nóżce
- silnik powinien być wyłączony i "zimny"
Przez "zimny" rozumiemy aby po ewentualnym działaniu silnika i wyłączeniu poczekać 5-10 minut aby olej spłynął z silnika do miski olejowej (czyli nie chodzi o temperaturę).

2. Gdzie się co znajduje ?
mówimy i pokazujemy dłonią/palcem miejsce gdzie się co znajduje
- stajemy po prawej stronie motocykla (zazwyczaj tam znajdziemy korek wlewu oraz miarkę)
- pokazujemy gdzie znajduje się korek wlewu oleju do silnika
- pokazujemy również gdzie jest miarka (w niektórych motocyklach/motorowerach miarka jest zintegrowana z korkiem wlewu, albo oczko/wizjerek z zaznaczonym max i min)













3. Jak sprawdzić poziom oleju ?
tylko omawiamy jak krok po kroku byśmy to robili, nie wyjmujemy miarki
- wykręcamy miarkę i ją wyjmujemy
- przecieramy czymkolwiek względnie czystym (nie wdając się w szczegóły typu biała bawełniana ściereczka, bo nie ma to znaczenia)
- wkładamy miarkę w to samo miejsce z którego ją wyjęliśmy (bez wkręcania)
- ponownie wyjmujemy i sprawdzamy na końcu miarki jest podziałka (często pole pokreskowane) z zaznaczonym 'min' i 'max'
- olej powinien się odznaczyć pomiędzy tymi wartościami (nie musi być równo w połowie podziałki)
- po sprawdzaniu wkładamy miarkę z powrotem i wkręcamy

Jeżeli interesuje Cię więcej szczegółów dotyczących oleju i jego sprawdzania zerknij na post 'olej'.
Jeżeli egzaminator spyta się: 
A jaki olej powinniśmy dolać jeżeli okaże się, że jest go za mało?
Odpowiadamy: 
Takiego samego typu/rodzaju, o tych samych parametrach jak ten co jest już wlany, a jak nie wiemy jaki jest obecnie to spuszczamy wszystko i wlewamy zalecany przez producenta.

b) poziom płynu chłodzącego
1. Jakie warunki trzeba spełnić ?
tylko omawiamy
- stawiamy motocykl na równej nawierzchni
- motocykl powinien być wypionowany
silnik nie ma tutaj znaczenia

2. Gdzie się co znajduje ?
mówimy i pokazujemy dłonią/palcem miejsce gdzie się co znajduje
- w zależności od modelu np w XJ6 zbiorniczek wyrównawczy znajduje się z przodu silniku, w dolnej części
- miarka w XJ6 znajduje się na zbiorniczku (a właściwie na obudowie zbiorniczka) i jest widoczna z prawej strony motocykla


3. Jak sprawdzić poziom płynu chłodzącego ?
tylko omawiamy jak krok po kroku byśmy to robili
- na miarce jest oznaczenie L (minimum) oraz wyżej F (max)
- zbiorniczek jest przezroczysty (o ile jest czysty)
- poziom będziemy widzieli i powinien się znajdować pomiędzy L i F


c) poziom płynu hamulcowego
W zależności od jednośladu to pytanie może dotyczyć tylko hamulca przedniego albo hamulca przedniego i tylnego. W tym drugim przypadku egzaminator czasami prosi o omówienie tylko jednego konkretnego hamulca.
1. Jakie warunki trzeba spełnić?
tylko omawiamy 
- stawiamy motocykl na równej nawierzchni
- motocykl powinien być wypionowany (a właściwie patrzymy na sam zbiorniczek aby nie był pochylony)
silnik nie ma tutaj znaczenia 

2. Gdzie się co znajduje ?
mówimy i pokazujemy dłonią/palcem miejsce gdzie się co znajduje 
- w zależności od modelu np w XJ6 zbiorniczek z płynem hamulcowym hamulca przedniego znajduje się na kierownicy przy prawej manetce
- w XJ6 miarka (oczko) do sprawdzania poziomu płynu dla hamulca przedniego znajduje się na zbiorniczku, ale od przodu motocykla














- zbiorniczek z płynem hamulcowym hamulca tylnego zazwyczaj znajduje się w okolicy pedału hamulca nożnego (tam znajdujemy grubszy wężyk i po nim kierujemy się delikatnie do góry); czasami może być zasłonięty owiewką (tak właśnie jest w XJ6)





3. Jak sprawdzić poziom płynu hamulcowego ?
tylko omawiamy jak krok po kroku byśmy to robili 
- dla hamulca przedniego - sprawdzamy w oczku/okienku - musi być poziom widoczny, często jest również oznaczenie 'lower' wskazujący poziom minimalny
- dla hamulca tylnego - zbiorniczek zazwyczaj jest przezroczysty z zaznaczonymi 'min' i 'max'

e) działanie sygnału dźwiękowego
1. Jakie warunki trzeba spełnić ?
można na początek tylko omówić, ale warto od razu robić
- należy włożyć kluczyk do stacyjki i przekręcić w pozycję 'ON'

2. Gdzie się co znajduje ?
mówimy i pokazujemy dłonią/palcem miejsce gdzie się co znajduje  
- przycisk włączający sygnał dźwiękowy znajduje się przy lewej manetce



3. Jak sprawdzić działanie sygnału dźwiękowego ?
musi być słychać trąbienie sygnału dźwiękowego, więc go włączamy 
- przekręcamy kluczyk i naciskamy przycisk (trąbimy)
  
+) sprawdzenie stanu łańcucha

O stanie łańcucha już pisałem, dlatego w celu dokładniejszego zgłębienia tematu przekieruje Was do posta "łańcuch" punkt 3 "stan naciągu łańcucha".
Na egzaminie wystarczy powiedzieć i pokazać  wersję uproszczoną:
- naciąg sprawdzamy w tym miejscu (tutaj pokazujemy palcem - zdjęcie po lewej)
- po podniesieniu w tym miejscu łańcucha palcem do góry (zdjęcie po prawej) wychylenie (odległość pomarańczowej linii od zielonej w tym miejscu) powinno wynosić ok (tutaj należy podać wartość dla konkretnego modelu wg instrukcji) 4-5 cm dla XJ6









I właściwie tyle :) z minimalnej wiedzy technicznej jaką musicie posiadać na egzaminie praktycznym z tych elementów.

poniedziałek, 15 października 2018

Stan techniczny - ogólnie

Początek egzaminu praktycznego

Każdy egzamin, zarówno teoretyczny jak i praktyczny będzie rozpoczęty od sprawdzenia Twojej tożsamości. Dopiero po sprawdzeniu twojego dokumentu potwierdzającego Twoją tożsamość (dowód osobisty/paszport/karta pobytu) nastąpi pierwsza część egzaminu praktycznego czyli sprawdzenie stanu technicznego opisane dokładnie tak:
Przygotowanie do jazdy, sprawdzenia stanu technicznego podstawowych ele­mentów pojazdu odpowiedzialnych bezpośrednio za bezpieczeństwo jazdy.

Tym razem zajmiemy się omówieniem (z moimi komentarzami):
sprawdzenia stanu technicznego podstawowych elementów pojazdów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo ruchu drogowego

W wymaganiach dotyczących tej części zadania możemy znaleźć taki zapis:
Osoba egzaminowana powinna co najmniej wskazać, gdzie i przy użyciu jakich przyrządów lub wskaźników sprawdza się poziom odpowiednich płynów w pojeździe.
czyli nie musimy sprawdzać czy jest odpowiednia ilość płynu, ale wytłumaczyć krok po kroku jak byśmy to sprawdzali, np tak jakbyście komuś przez telefon tłumaczyli co ma po kolei zrobić

Na wykonanie czynności osoba egzaminowana ma nie więcej niż 5 minut.
Ale jest to czas na zastanowienie się i udzielenie odpowiedzi, a nie na metodę prób i błędów. Cokolwiek zaczniemy robić w tym czasie egzaminator będzie traktował jako udzielanie odpowiedzi.

Do sprawdzenia mamy:
a) poziom oleju w silniku,
b) poziom płynu chłodzącego,
c) poziom płynu hamulcowego,
d) obecność płynu w spryskiwaczach - nie występuje w motocyklach i motorowerach,
e) działanie sygnału dźwiękowego,
---------------------------------------
f) działanie świateł pozycyjnych/postojowych,
g) działanie świateł mijania,
h) działanie świateł drogowych,
i) działanie świateł hamowania „STOP”,
j) działanie świateł cofania - nie występuje w motocyklach i motorowerach,
k) działanie świateł kierunkowskazów,
l) działanie świateł awaryjnych,
m) działanie świateł przeciwmgłowych tylnych - nie występuje w motocyklach i motorowerach.

Oczywiście jeżeli dane elementy występują w naszym pojeździe egzaminacyjnym.

Uwaga !

W przypadku dokonywania sprawdzenia świateł, o których mowa w lit. i lub j, osoba egzaminowana może poprosić egzaminatora o potwierdzenie działania światła zewnętrznego.
Aczkolwiek przy motocyklach czy motorowerach bez problemu jesteśmy w stanie sprawdzić światło stopu samemu.

Dla każdej osoby egzaminowanej dokonywany jest losowy dobór elementów czynności przez ośrodek egzaminowania przy użyciu urządzenia komputerowego. Urządzenie losuje 1 element spośród elementów określonych w lit. a-e oraz 1 element spośród elementów określonych w lit. f-m. W przypadku gdy ośrodek egzaminowania nie dysponuje odpowiednim urządzeniem komputerowym, losowego doboru elementów części pierwszej zadania dokonuje każda osoba egzaminowana, przed przystąpieniem do wykonania zadania, z zachowaniem podziału losowanych elementów zadania jak dla losowania komputerowego;

Dodatkowo dla kategorii AM, A2, A1, A:
sprawdzenie stanu łańcucha (w przypadku gdy pojazd jest wyposażony w łańcuch),
łańcuch zazwyczaj sprawdzamy po punkcie zaraz po sprawdzeniu wylosowanych dwóch elementów technicznych tak jakby było to trzecie pytanie ale nie liczy się do czasu tamtych pytań

Podsumowując
Czyli najpierw jest losowanie 2 elementów do sprawdzenia (1 od a-e i 1 od f-m). Techniczne od a do e omawiamy, a wylosowane światło włączamy i sprawdzamy czy wszystkie żarówki od tego światła się świecą. Na wykonanie tych 2 rzeczy mamy nie więcej niż 5 minut. Następnie omawiamy stan łańcucha i przechodzimy do dalszej części egzaminu.

Szczegółowe omówienie elementów do sprawdzenia jak i przygotowanie do jazdy opiszę niedługo w osobnym poście. 

piątek, 12 października 2018

Motorowery

Mimo, iż od zmian w prawie minęło już ponad 5 lat nadal mnóstwo ludzi nie wie czy trzeba mieć jakiekolwiek uprawnienia aby móc poruszać się motorowerami, czy wystarczy być pełnoletni.

Motorower czy skuter ?

Zacznijmy jednak od nazewnictwa. Obecnie 8 osób na 10 nie używa słowa 'motorower' tylko 'skuter' co, w zależności od kontekstu, zazwyczaj jest błędem.
'Skuter' to typ motoroweru lub motocykla podobnie jak 'ścigacz', 'cross' czy 'chopper', np.:

//przykłady motorowerów//


Nie możemy więc używać słów 'skuter' i 'motorower' jako tożsame, ponieważ słowo skuter odnosi się do wyglądu tego pojazdu i nic nie mówi na temat parametrów technicznych, które są wpisane w definicję motoroweru czy motocykla.

'Motorower' wg ustawy Prawo o ruchu drogowym jest to pojazd dwu- lub trójkołowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.

Czyli skuter spełniający powyższe kryteria jest motorowerem, ale jeżeli nie spełnia choć jednego, np jego pojemność skokowa wynosi 125 cm3, wówczas już jest motocyklem.













//po lewej skuter o pojemności 49 cm3 czyli motorower, a po prawej skuter o pojemności 400 cm3 czyli motocykl//

Uprawnienia - czyli drobny bałagan

Kolejnym aspektem są uprawnienia. Czy musimy mieć jakiekolwiek uprawnienia aby móc jeździć motorowerem ? Niestety odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna bo może brzmieć zarówno TAK, jak i NIE. Dlaczego ? Niestety przez zmiany w prawie jakie się odbyły w ostatnich latach.

Jak może wiecie, kiedyś było coś takiego jak karta motorowerowa, którą można było wyrobić w szkole po krótkim kursie i "egzaminie" od 13 roku życia. Obecnie taka karta nie istnieje, została zastąpiona kategorią prawa jazdy AM, którą należy zrobić na kursie prawa jazdy w Ośrodku Szkolenia Kierowców i zakończyć egzaminem państwowym w WORD, czyli tak jak każde inne prawo jazdy. Poza tym już nie od 13 roku życia ale od 14.

No dobrze, ale co jeżeli mam już skończone 18 lat i nie mam żadnego prawa jazdy? W takim przypadku wchodzimy w tą dziwną zawiłość o której wspomniałem, czyli nie jest to jednoznaczne czy musimy robić jakieś uprawniania czy nie.
O ile pamięć mnie nie myli wszystko zaczęło się w 2012 roku (ale nie ma to znaczenia dokładnie kiedy). Ktoś wpadł na "genialny" pomysł rozpropagowania motorowerów wśród polskiego społeczeństwa. Wówczas wprowadzono przepis, który głosił, że każda osoba, która ukończyła 18 rok życia może jeździć motorowerami po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez jakichkolwiek uprawnień czy kursów.
Sprawa była dosyć medialna, więc większość naszego społeczeństwa nadal myśli, że ten przepis obowiązuje, ale...
19 stycznia 2013 roku weszła w życie nowa ustawa o kierujących pojazdami z dnia 5 stycznia 2011 roku, która wprowadziła nowe kategoria prawa jazdy, zrobiła wręcz rewolucję w kategoriach motocyklowych i ... min. zmieniła stosunek przepisów do poruszania się motorowerami.
od 19 stycznia 2013 roku wprowadzono min. kat prawa jazdy AM, która uprawnia do poruszania się motorowerami i czterokołowcami lekkimi.
Zniesiono jednak zapis, który obowiązywał przez kilka miesięcy, że motorowerem możemy się poruszać bez żadnych uprawnień jeżeli tylko skończyliśmy 18 lat.

Czyli obecnie każda osoba, która 18 urodziny miała do 18 stycznia 2013 roku, na terenie Polski może jeździć motorowerem bez uprawnień (zgodnie z art. 133 ustawy o kierujących pojazdami), a te osoby które pełnoletność uzyskały 19 stycznia 2013 lub po tej dacie już odpowiednie uprawnienia muszą posiadać.

Podsumowując, aby móc jeździć motorowerem po drogach publicznych należy posiadać:

1. Prawo jazdy kat. AM, lub jakąkolwiek motocyklową czyli A1, A2 lub A.
2. Prawo jazdy B1 (zawiera w sobie min. pojazdy określone dla kat. AM)
3. Prawo jazdy B (jest nadrzędną dla B1, oraz też jest w niej wpisane osobno AM)
4. Prawo jazdy pozostałych kategorii czyli C1, C, D1, D, T
*5. Dowód osobisty. Dotyczy osób, które przed dniem wejścia w życie ustawy ukończyły 18 lat.

Szczegółowy podział uprawnień poszczególnych kategorii prawa jazdy znajdziecie w art. 6 ustawy o kierujących pojazdami z 5 stycznia 2011 roku z późniejszymi zmianami.